Thema
Thema is een internationaal systeem voor de onderwerpen van een boek. Het systeem bestaat uit meer dan 3000 codes, en stelt uitgevers in staat op een zeer gedetailleerde manier aan te geven waarover een boek gaat, voor wie het bedoeld is, waar het zich afspeelt (plaats of tijd),… Zo kunnen boekhandels en lezers op een krachtige manier zoeken naar de juiste boeken.
Waarom Thema?
-
​Thema is veel fijnmaziger dan de oude NUR code die ze vervangt. In plaats van "niet-westerse geschiedenis", kun je bijvoorbeeld zeggen: "Zuid-Amerikaanse geschiedenis, precolombiaanse periode".
-
​Ook is het veel flexibeler: je kunt meerdere codes combineren die samen de inhoud van het boek goed beschrijven, bijvoorbeeld "geschenkboeken", en "moederschap".
-
Integratie met online webshops. De NUR classificatie was bedoeld voor de fysieke boekhandel, Thema is echter geoptimaliseerd voor vindbaarheid online. Veel grote webshops gebruiken dan ook de Thema classificatie.
-
Thema is internationaal​. Dit is dus ook extra handig als je buiten de Vlaamse / Nederlands markt verkoopt.
-
Thema is volledig compatibel met standaarden gebruikt in de boekensector zoals ONIX (een standaard voor het uitwisselen van data over boeken).
-
Ondersteunt marketing en verkoop. Bepaalde Thema codes kunnen op een gerichte manier de inhoud weergeven en zo marketing ondersteunen naar bepaalde doelgroepen (b.v. tieners), seizoensgebonden thema's (b.v. sinterklaas) of andere topics (b.v. duurzaamheid).
-
Mapbaar naar andere classificaties. Mocht toch een andere classificatie zoals BISAC, BIC of CLIL nodig zijn, dan kun je deze vanuit Thema naar daar mappen op basis van door EditEUR gepubliceerde officiële mappings. Opgelet: geen enkele classificatie valt één-op-één te mappen naar een andere.
De krachtige Thema classificatie zorgt dus voor een gerichtere vindbaarheid door lezer en boekverkoper en kan eigen campagnes ondersteunen van boekverkoper en/of uitgever.
Hoe ziet een Thema-code er uit?
Er zijn drie soorten codes:
-
(Hoofd)categorieën (thema codes) om het onderwerp/onderwerpen van een boek vast te leggen – codes die beginnen met letters A-Y, verplicht toe te kennen.
-
Bepalingen (thema qualifiers) om context aan de hoofdonderwerpen te geven – codes die beginnen met cijfers 1-6, deze zijn optioneel. Ze beschrijven een tijd, plaats, doelgroep of stijl. Zo kan een hoofdthemacode "geschiedenis van de oudheid" gecombineerd worden met een tijd bepaling "3e eeuw voor Christus" en een plaatsbepaling "Syrië". Of een boek over biologie met een bepaling die zegt dat het bedoeld is voor de 1e graad A-stroom.
-
Nationale extensies om plaatsen te duiden – deze zijn suffixen op de thema bepalingen en optioneel. Bij het internationaal uitwisselen van data worden deze vaak achterwege gelaten. Ze beschrijven topics gebonden aan een bepaald land of een bepaalde markt (b.v. Sinterklaas).
Een overzicht van alle codes met Nederlandse vertaling van Meta4books, kan hier gevonden worden. Er worden nog steeds nieuwe Thema-codes toegevoegd indien nodig. Heb je suggesties voor nieuwe codes of opmerkingen over vertalingen? Laat het zeker weten via info@meta4books.be.
​
Een voorbeeld: via de toegekende Thema-code voor Marokko (1HBM) zal de klant online alle boeken over Marokko kunnen bekijken, en daarna indien gewenst door kunnen klikken naar bv. een historische roman (FV), een geschiedenisboek (NH), reisgids (WT) of een kookboek (WB) over Marokko.
​
Onderstaand boek heeft volgende Thema-codes:
WBN (Nationale en regionale keuken) + 1HBM-MA-L (Marokko: regio Casablanca-Settat)
En wat met de NUR-code?
Vroeger beschreef de enkel de NUR (Nederlandse Uniforme Rubricering) de classificatie in het Nederlandse en Vlaamse boekenvak. Intussen is deze al grotendeels vervangen door Thema. Op dit moment wordt NUR nog steeds gebruikt in de systemen van Boekenbank en het Centraal Boekhuis, maar zal op termijn volledig verdwijnen. De codes worden al vele jaren niet meer bijgewerkt dus kunnen actuele topics niet weergeven. Ook is het veel te beperkt. Tenslotte is het ook geen internationale standaard. Thema biedt een goed antwoord op de tekortkomingen van de NUR-classificatie.
Gebruik van Thema
De Thema-standaard is ontstaan in 2013 en wordt wereldwijd al in meer dan 30 landen gebruikt.
Thema is vanaf oktober 2021 beschikbaar in Boekenbank, en gebruik ervan wordt ten zeerste aangeraden. Boekenbank wordt regelmatig bijgewerkt naar de meeste recente Thema classificatie. Meta4books voorziet telkens een officiële Vlaamse vertaling van nieuwe Thema codes.
​
Commerciële webshops zullen normaal gezien niet de Thema classificatie overnemen op hun eigen webshop. Meestal wordt er een mapping gedaan van de Thema codes naar een eigen, op commerciële keuzes gebaseerde classificatie die aan de eindklant wordt getoond.
Enkele vuistregels
-
Er staat geen maximum op het aantal Thema-codes die toegekend mogen worden, maar ken enkel codes toe voor de hoofdzaken. Houd het dus concreet en ken niet voor elke gebeurtenis in het boek een Thema-code toe.
-
Er moet altijd één thema als hoofdthema geselecteerd worden.
-
Probeer niet een code te kiezen én de bovenliggende code(s). Heb je bijvoorbeeld "Spionagethriller" gekozen, kies dan niet ook "Thriller" en "Fictie". Probeer altijd enkel het laagst mogelijke niveau toe te voegen. Dit niveau bevindt zich immers in een hiërarchie en biedt zo voldoende betekenis.
-
Het is niet mogelijk om een code die enkel bestaat uit de letters A t.e.m. Y (het hoogste niveau van de classificatie dus) toe te kennen. Dit zijn de hoofdcategorieën waaronder de juiste Thema-codes geplaatst worden en zijn geen valide codes op zichzelf.
-
Het is niet mogelijk om enkel een bepalingscode (beginnend met cijfer) toe te voegen. Deze dienen namelijk om context te geven aan een code uit de hoofdcategorieën.
-
Het is in uitzonderlijke gevallen mogelijk om een fictie code samen te gebruiken met een non-fictie code om meer detail weer te geven over de setting of het milieu van een verhaal. In dat geval MOET een van de codes voor fictie altijd worden aangeduid als het hoofdonderwerp zodat het duidelijk is dat dit een fictietitel is en geen non-fictie.
Documentatie
Op de website van EDItEUR, die de standaard beheert in overleg met nationale groepen van gebruikers, is onder andere volgende informatie te vinden:
-
Instructies, handleidingen en FAQ’s
-
Interactieve Thema-browser in het Nederlands
-
Mappings van en naar BIC/BISAC